Sunday, November 6, 2011

Lunglen leh a behbawm

Thlasik a nih veleh a lunglen nghal rikngawt mai hi a mak ka ti. Khawtlang lunglen an tih ang diktak lehnghal hi mawle. Ngaih bik em em pawh neilo, nunhlui pawh ngai lo, boruak awm dan in lung a ti leng ve tawp a ni.

Tawngkam thiam deuh chu ni ila, nisat dan lo danglam ta te, tlema boruak a lo vawh sung dan te, kawrlum hak a lo ngai ta te hi engtin tin emaw ka'n sawi kual vel duah tur a nia le. Mahse han inpuang lawk ila, Mizo tawnga thuziak chhiar hi ka thatchhe em em a, chutah pawh thupui fun deuh hi chu ka la chhiar peihlo lehzual a. Ka chhiar peihloh zingah pawh tawngkam in tih thiam tum lutuk a ziak kikawi vak vak ho hi ka chhiar peihlo fal a. "Tawnni her leh hma loh zawng ar ang ka vai nang ngai reng hian a riangte hi" tih vel ho hi ania ka sawi chu. Hlathu chu ni se ka hrethiam, fiction/non-fiction ah hetiang tawngkam an rawn hman kual duah tawh hi chuan ka chhiarzo lo tlangpui. Fiction an han ziak a thenkhat chuan, mi pangngai ina kan hman ngai reng reng loh tawngkama an han tawng tir ta vak vak mai thin hi chuan a ti lem zo vek in ka hre thin. Fantasy emaw historical novel a nih law law si loh chuan tawngkam pangngai hi hman tir ve hle hle mai tur.

Lunglen chhan hi a mak khawp a. Thlasik lunglen hi pakhat ni ta se, khawtlang lungleng a dang leh (A pahnih hian a khaikhawm theih fo bawk a, tuna ka awm ang hian). Thil mak pui pui, awm lo deuh deuh hian lung hi zuk ti leng thei tlat a. Hmanah kan hostel hnungah hian rel kawng hi a awm a, junction tereuhte a awm bawk a. Zan rei, reh thep thawp tawh hnua rel rawn tlan ri ruai ruai khan ka lung a ti leng tlat zel a nih chu. Zinkawng, haw kawng nen ka inkawptir tlat vang pawh kha a niang e. Mahse ti ila, tunah hian kan in chung zawna thlawhna a rawn thlawh rik dur dur te hi chuan ka ning em em thung a, liam vat vat se ka ti thin. Aizawl-Gauhati pawh bus leh sumo in vawi tamtak ka lo teihawi vel tawh a, bus leh sumo erawh chuan lung a ti leng eih lo bawk.

Hun kal tawh thil min hriatchhuah tir tu te hian kan lung a ti leng ni ta berin ka hria. Kan la tawn miah loh hi chu ngaihtuahna zawng zawng nena tan chiam hnuah tlem te in a rawn leng ve det maithei. Thil maksak deuh ka rilru a awm reng chu, mi kan ngaih hian anmahni mimal tak kha kan va ngai nge, anmahni nena thil kan lo experience tawhna kha kan ngai nge, kan inhre rei tawh lutuk a anmahni ngai em em lo mahila kan nunhlui kha kan va ngai? All of the above hi a nih hmel.

Pakhatna: A mihring kha kan va ngai em em. An felna te, an bula awm nawmna te, min tihhlimna te, an rilru tha lutuk te, a tam mai, an personality kha a nih ber chu, khami khan min ngaihtir ta em em a.

Pahnihna leh Pathumna hi khaikhawm daih teh ang, ka thliar hrang thiam lo: Chutia han inkawmngeih em em pawh kan ni lo a, mahse kan inkawm ve lai khan thil hlimawm tak tak te kan lo ti a, hriatreng tlak tak tak te pawh a niang chu. A hnuah kan inkawm zui ta lo. Inkawm leh ila khati khawp khan kan inkawmngeih leh kher tawh lo ang. Mahse kan nunhlui kan ngaih avang khan a huna laia mihring te pawh kan va ngai tel ve ta.

Ziah leh tur ka ngaihtuahna lamah ka lunglen a bo zo.

Mizoram time leh vairam time hi sawi daih teh ang. North East hi time zone hrana awm tur tih vel kha vawikhat lai khan kan han sawi hlut a, a reh leh ta chu a nia hei. Mizorama han haw hian khua te a lo var hma a, mi an lo tho hma a, time zone hran ang deuhah pawh lo ngai ta ila. In adjust hi a har duh khawp mai. Dar 7 a thawh te chu tho tlai kan ni a, mahse chhungten min hrethiam a min kaitho duh bik lo a. Chaw min lo eisan a, an eikham tawh dawn lamah min rawn kaitho a, midang ruala chawei loh kha chu ni heklo, mumang nen nuaih a chaw han ei kha chu ei tui a har khawp mai. Mahse ni 2/3 hnuah chuan kan in adjust ve mai. Chutah tlai dar 6 velah tlai chaw kan eikham leh vek tawh, zan a rei duh khawp mai. Inkhawm loh phei chuan zanah hian TV en chiah tihtur a awm tawh.

Mi te chuan tlangrama han haw hi a thawventhlak an ti a, kei chuan a thawipikthlak ka ti tlat a nih chu. Aizawl ngat te phei chu a tawt sia, kawng zim te a awm a, lehlam ah kopang, lehlamah inchhawng sang deuh a lo awm uaih a, anih loh leh in leh in inkarah kan kal rek rek a. Ka thaw a ipik thin. Min ti claustrophobic vek zel. Mahse a thawventhlak ka tihna ve chu engmah ngaihtuah a ngailo kha! Chhungte bulah thlamuang takin kan awm der der a, a nuam e! Rawngbawl, gas lak, inluahman pek, bazar, insuk, electric bill pek etc rilru atanga han paihbo hmak kha chu nuam ve tak a ni. Duhtawk teh ang.

13 comments:

  1. Ka lung a leng lo lutuk a, ziah tur pawh ka hre lo. Lunglen hi a tha, thu ziah tur kan neih phah fo. I lung a leng bik a, i thikawm lek lek alawm.

    ReplyDelete
  2. "this page is in Malay. Would you like to translate it?" a rawn ti velllss. Lungleng deuha comment ka tuma, lunglen a hnawt triau vek alom le

    ReplyDelete
  3. I lungleng lutuk a tawpah phei chuan i ang ta vak a ni maw :)

    ReplyDelete
  4. Fiction-a tawngkam thluaithlum chiam chiam i tih vel hi kei pawh ka nin zawng tak a ni. Mahse, rilru tak tak atanga a lo chhuah chuan chutianga ziah chu a awl khawp mai. Fiction-ah pawh hetiang ai chuan tangkam chiang tha kek kawk hmanga ziah hi ka ngaina. Tawngkam thluaithlum vel vak vak khan thuziak chhiar a tininawm hma a, hmun a heh a, a thawnthu tak a titawi, a ziak a tisei thung. Sawi tawh ang khan lungleng tak taka ziak an nih vang leh an lo tihthan vanga chutianga ziak an ni tlangpui. Mihring tak takina kan sawi ngai hauh loh tur chu thu-a an sawitir hi literature zauh zia maiah ka ngai.

    Kei chu khuarel ai chuan kan nunhlui ka ngai thin, ka ngaihtuah let ringawt pawhin. Thian hluite han ngaih em em ka nei hran lo, anmahni nena kan chet tlat dante khan lunghlui chu an tileng thin. Nunhlui hi ka lung tilengtu ber a ni. Nunhlui ngaih hla te pawh ka ngaina.

    Mizoram hi kan haw châk chhan a zir a ni ang chu. Vai ram nena khawpui chhung inrelbawl dan tehkhin chuan hrehawm ngawt ang. Mahse, mahni ram a nihna leh a boruak nawmna te, chhungte thuthmun a nihna leh mahni chipuite hmunpui a nihna hi haw châkna chhan a tlingin ka hria. Muttui le..

    ReplyDelete
  5. Alejendro - I ngaihawm em a ni!

    Zaia - Nia lung te hi tih len ve zeuh zeuh tur, inspiration chi khat hi a ni ve a. A leng thlawt lo a nih pawn len tir chawp mai tur.

    Chham - Nai tawh mi?

    ReplyDelete
  6. kuku - Lo translate tir tur che alawm. A ngaihnawm nuihzatthlak fu ang.

    Beethugs - Errrr... phunchiar ve hrim hrim hi ka nia.

    TS - I sawi chu a dik ve reng mai, literature zauzia i sawi hi. Tawngkam thluaithlum chu a tawk chauh a awm, uar leh uchuak ho hi a nia ka sawi chu. Sentence tin mai hlathu emaw tih mai tura han ti kual ve ta thin hi. Thuziak thiam tak tak chuan simple thei ang ber pawhin ziak se mi a hneh em em tho.

    ReplyDelete
  7. Hotunu ber lungleng e, hnem thiam in awm mial lo maw, han hnem tliar tliar teh u.

    ReplyDelete
  8. Tum khat chu vairam hospital ah dam lovin ka awm a, na lutuk ka nih loh avang in hospital bul vel ah ka kal thina, tlai ni tlak dawn vel hian hospital gate bula rel lo kal hi ka va thlir thin a, ka lung a leng thei khawp mai.

    ReplyDelete
  9. Ka awih lo, i tleirawl lai love letter-ah 'chung chhawrhthlapui, tlaikhua, thangvansang, ..iang, ' i hmang nasa thei ngawt ang.lolz.

    Lunglen hi a na nuam a, a len theih vak loh pawn a len a tul hrim hrim. Kan thianpa pakhat chuan 'a'n leng tak tak hi chu rilfang a chat pheuh pheuh' a ti a, a na ve hle chuan ka ring.

    Lungleng mi ka ni a, kan tleirawl lai chuan engkim mai hian lunglen zun hi phur ta luk luk hian ka hre thin a, ka upa tawlh tawlh a, a reh leh deuh a a rawn haw leh mai chuan ka ring.

    Lunglen reng reng hi ka ngaihah chuan nunhlui ngaih vang vek a ni kan ngaih kha a dang deuh e tih mai loh chu; kha nunhlui ngaihna kha engin emaw kan choice ni miah lovin a rawn thawng tho thei tlat mai a chu chu a mak ka ti lutuk, tuk tuk, kan hnip ru tlat mai hi. Future hian lung a tileng thei dawn em ni 'a det det' pawn?

    Hmanah lunglen leh khawhar hi thliar ka tum chiam a, mahni lama chiang si sawi hrang thiam chiah si lovin ka bansan; 'khawhar chu beisei awm tawh lova lunglen, lunglen chu beisei thi si lova khawhar' ka ti a, a hnuah ka ngaihtuah leh a, a famkim zan chuan ka hre leh bawk si lo, han sawi ve teh.

    Ziah ka tum tak i ziak a, ka rawn hmu vang vanga ka rawn luangliam ta vak a nih hi, ngamtlakah.

    ReplyDelete
  10. Khawtlang lunglen hi a nuam zawnga lak chuan a nuam veng veng thei asin.

    ReplyDelete
  11. caribou - Nia nangmah pawh khan rawn hnem ve tliar tliar rawh,

    daniel - Rel tlan ri bakah khan tlai ni tlak lam khan lung kha a va han leng duh tak em hostela awm kha chuan. Tun thleng hian tlai lam hian ka lung a la tileng fo, chawhnu her ni sat lutuk tawh loh hnu ah te hian.

    Rp - Love letter intanna (beginning) kha engtin nge ni kha? Kutsuih loh chibai tih vel emni kha haha kan sawi thin ka hre tawh lo.

    "Khawhar chu beisei awm tawh lova lunglen, lunglen chu beisei thi si lova khawhar" i tih chu a dik hmel khawp mai. Han sawi belh dan vak tur ka hre lo.

    Hei Krismas boruak a rawn ni chho leh dawn a, vairamah pawh hian a pumpelh theih bik lo a, lung chu a leng ve det dawn a nih hi.

    HV - Khawtlang lunglen chu a mood a chen ve deuh a ngai dawn a nih chu.

    ReplyDelete